Szpinak - czy jest zdrowy?

Szpinak, bliski krewny boćwiny oraz buraka, jest jednym z najpopularniejszych dodatków do dań obiadowych. Zazwyczaj ma albo swoich zagorzałych przeciwników pamiętających zielone papki z dzieciństwa, albo zwolenników, którzy znają wiele pysznych sposobów na przyrządzenie szpinaku. Ma niewiele kalorii, więc sportowcy są w nim zakochani, a także jest bogaty w żelazo. Czy jednak szpinak jest taki zdrowy jak się wydaje?

Czym jest szpinak?

Szpinak jest rośliną warzywną pochodzącą ze środkowo-zachodniej Azji, która ze względu na łatwość w uprawie i krótki czas wegetacji jest jednym z powszechniejszych dodatków do dań. Do Europy został przywieziony w XIV wieku ze starożytnej Persji, a jego nazwa pochodzi od Perskiego „aspanakh” (oznacza to „zieloną dłoń”). Najczęściej spożywa się świeże liście szpinaku, ale dostępny jest również produkt konserwowy i mrożony.  Atutem szpinaku jest to, że wyprodukowanie kosztuje bardzo niewiele i jest dostępny przez niemal cały rok.

Sposoby przyrządzania szpinaku

Ta roślina warzywna może być spożywana po ugotowaniu, ale również na surowo. Jest częstym dodatkiem do makaronów, jajek, zup czy sufletów. Szpinak może zastępować sałatę lub być dodatkiem do dań obiadowych z czosnkiem czy pomidorami suszonymi i fetą.

Smak wydobywa dodanie do szpinaku gałki muszkatołowej, pieprzu lub cukru. Warzywo to ma lekko kwaskowaty, ale przyjemny smak i utrzymuje swoje wartości odżywcze nawet kiedy jest produktem mrożonym.

Właściwości odżywcze szpinaku - zalety spożywania tego warzywa

Szpinak ma wiele wartości odżywczych, między innymi:

• Jest cennym źródłem soli mineralnych: zwłaszcza magnezu oraz fosforu
• Ma wiele witamin: zwłaszcza witaminy z grupy B, K, A, E oraz C
• Ma antyoksydanty: luteinę, neoksantynę oraz kwercetynę
• Zawiera kwas foliowy, co jest zaletą dla kobiet w ciąży
• Wyróżnia się pośród warzyw dużą zawartością białek (stąd pewnie kult budowania siły u marynarza Popeye’a poprzez spożywanie przez niego szpinaku, jednakże to warzywo ma tak mało kalorii, że może stanowić tylko dodatek do konkretnego posiłku, nie wzmocni się nim swojej siły. Był to jednak świetny zabieg marketingowy, aby spopularyzować nielubiane przez dzieci warzywo i żeby chętniej je jadły)
• Ma żelazo i wapń, jednak nie są one związane chemicznie i praktycznie nie są wchłaniane przez ludzki organizm
• Obecność beta-karotenu, chlorofilu i witaminy C będą pozytywnie wpływać na wzmocnienie tarczy antyoksydacyjnej. Zmniejszają one ryzyko wystąpienia demencji.
• Niskokaloryczny
• W postaci mrożonej nie traci swoich wartości odżywczych

Czy jednak rzeczywiście szpinak jest taki zdrowy?

Szpinak może wzbudzić niemałą kontrowersję. Mimo zalet, które przed chwilą wymieniłam, szpinak może okazać się wręcz niewskazany w codziennej diecie u niektórych ludzi. Każdy pewnie teraz się zastanawia - Dlaczego? Przecież jest od wielu, wielu lat przedstawiany jako bardzo zdrowe warzywo, do którego powinniśmy namawiać dzieci. Ale czy szpinak jest naprawdę taki zdrowy?

• Pierwszym mitem utrwalanym przez wszystkich już od 1870 roku jest to, że szpinak ma bardzo dużo żelaza, bo aż 35 gramów na 100 gramów produktu. Okazuje się jednak, że podczas badania Niemiecki dietetyk Erich von Wolf przez pomyłkę postawił przecinek nie tam gdzie trzeba. W rzeczywistości ma zaledwie 3,5 grama żelaza na 100 gramów produktu.
• Zawiera kwas szczawiowy, który wpływa odwapniająco na organizm. Nadmiar tego kwasu może sprawić, że powstanie kamica szczawianowo-wapniowa. Szczawiany utrudniają wykorzystanie wapnia poprzez związanie się z nim i tworzą bardzo trudno rozpuszczalne sole. Można uniknąć tego wprawdzie dodając do szpinaku produkty bogate w wapń, np. jajka, ser typu feta czy jogurt, ale nie należy go spożywać codziennie.
• Spożywanie szpinaku powinny ograniczyć osoby chore na artretyzm i reumatyzm, oraz z chorobami nerek, wątroby lub trzustki.
• Większość mikroelementów jest w postaci związanej z innymi substancjami chemicznymi, przez co nie jesteśmy w stanie ich przyswoić. Paradoksalnie mimo, że szpinak ma dużo wapnia to przyswoimy go o wiele mniej niż w np. z mleka, które mimo, że ma tych mikroelementów mniej, to przyswoimy je w większości.
• Ze względu na to, że witaminy A i E są przyswajane w obecności tłuszczów, konsumpcja szpinaku bez dodatku tłuszczu nie ma sensu, jeżeli zależy nam na tych witaminach

Podsumowanie

Jak widać szpinak ma wiele zalet, ale również wiele wad. Należy zastanowić się na czym nam zależy spożywając szpinak i pamiętać, że nadmiar będzie niewskazany. Mimo utartej opinii o tym warzywie, iż jest bardzo zdrowe, należy go traktować bardziej jako dodatek dla smaku, a nie źródło witamin i minerałów, czy jak dawniej, jako środek pomagający przy anemii.